I. Mở đầu
Trong thời đại số hóa, việc chuyển khoản ngân hàng ngày càng phổ biến nhờ tính tiện lợi, nhanh chóng. Tuy nhiên, chính vì sự tiện lợi ấy mà không ít người rơi vào tình huống trớ trêu: chuyển tiền nhầm vào tài khoản người khác. Vậy nếu rơi vào tình huống này, bạn cần làm gì để lấy lại tiền? Pháp luật quy định thế nào về việc hoàn trả số tiền chuyển nhầm? Và người nhận chuyển tiền nhầm có quyền sử dụng tiền đó không?
II. Những nguyên nhân thường gặp khiến chuyển tiền nhầm
Việc chuyển tiền nhầm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, phổ biến nhất bao gồm:
-
Nhập sai số tài khoản: Đây là lỗi thường gặp khi người chuyển tự điền thông tin thay vì dùng danh bạ.
-
Nhập đúng số tài khoản nhưng sai người: Trong một số trường hợp, số tài khoản trùng nhau giữa các ngân hàng hoặc tên người nhận không hiện rõ.
-
Chuyển tiền nhầm do hệ thống hoặc lỗi kỹ thuật ngân hàng: Dù hiếm, nhưng vẫn có trường hợp hệ thống xử lý sai, dẫn đến chuyển tiền nhầm.
-
Giao dịch nhầm do thao tác nhanh hoặc chủ quan: Nhiều người chuyển tiền gấp nên không kiểm tra kỹ trước khi xác nhận.
LUẬT SƯ BÌNH DƯƠNG HỖ TRỢ GIÀNH QUYỀN NUÔI CON 24/7
III. Người nhận nhầm có được phép sử dụng tiền?
Câu trả lời là không. Theo quy định tại Điều 579 Bộ luật Dân sự 2015, người nhận được tài sản không có căn cứ pháp luật (bao gồm cả tiền chuyển nhầm) phải hoàn trả lại cho người chuyển.
Nếu người nhận không hoàn trả và cố tình sử dụng tiền cho mục đích cá nhân dù biết không phải của mình, hành vi này có thể bị xử lý hình sự về tội Chiếm giữ trái phép tài sản theo Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017).
– Thời gian xử lý yêu cầu hoàn tiền khi bị chuyển tiền nhầm
Sau khi biết chuyển tiền nhầm có lấy lại được không thì bạn có thể tham khảo thêm phần thời gian hoàn tiền này. Thông thường thời gian để lấy lại tiền phụ thuộc vào quá trình liên hệ và xử lý với người nhận nhầm:
-
Nếu người nhận hợp tác: Quá trình giải quyết thường mất khoảng 5 – 7 ngày, hoặc thậm chí sớm hơn. Trong trường hợp này, việc hoàn trả tiền sẽ diễn ra thuận lợi và nhanh chóng.
-
Nếu người nhận không chịu hoàn trả: Thời gian sẽ kéo dài hơn, có thể vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, đặc biệt nếu bạn phải tiến hành các thủ tục pháp lý để khởi kiện. Việc này có thể phức tạp và cần nhiều thời gian để hoàn tất các thủ tục cần thiết.
IV. Các bước xử lý khi chuyển tiền nhầm
1. Trường hợp biết thông tin người nhận tiền chuyển nhầm
1.1 Tự thỏa thuận với người nhận để hoàn trả tiền
Nếu bạn biết rõ thông tin về người nhận chuyển tiền nhầm (ví dụ: bạn bè, người thân, đối tác, hoặc một người có trong danh bạ giao dịch trước đó), bạn nên liên hệ trực tiếp để yêu cầu họ hoàn trả lại số tiền. Việc thỏa thuận trực tiếp nên được tiến hành sớm, tránh kéo dài gây rủi ro.
Để đảm bảo rõ ràng và tránh tranh chấp sau này, nên lập “Giấy biên nhận hoàn trả tiền” có chữ ký của cả hai bên và có thể có người làm chứng. Giấy này không bắt buộc phải công chứng, nhưng cần ghi rõ các nội dung sau:
-
Họ tên, số CMND/CCCD, địa chỉ của hai bên
-
Số tiền đã chuyển nhầm
-
Ngày giờ hoàn trả
-
Lý do hoàn trả
-
Chữ ký của các bên liên quan
LY HÔN GIÀNH QUYỀN NUÔI CON; LUẬT SƯ TƯ VẤN 24/7 TẠI BÌNH DƯƠNG
2. Trường hợp không biết thông tin người nhận tiền nhầm
2.1. Liên hệ ngân hàng ngay lập tức
Nếu bạn không biết người nhận là ai, hãy liên hệ ngay lập tức với ngân hàng nơi bạn thực hiện giao dịch, cung cấp:
-
Ảnh chụp sao kê
-
Chứng từ chuyển khoản nhầm
-
Giải thích về sự việc
Ngân hàng sẽ kiểm tra và có thể thực hiện các bước sau:
-
Nếu số tiền vẫn còn trong tài khoản người nhận: Ngân hàng có thể phong tỏa số tiền này tạm thời và gửi thông báo đến người nhận để yêu cầu xác minh và hoàn trả.
-
Nếu người nhận đã rút hoặc sử dụng hết tiền: Ngân hàng sẽ làm việc với người nhận để đề nghị hoàn trả trong thời hạn nhất định. Trường hợp người nhận không hợp tác, ngân hàng sẽ hướng dẫn bạn khởi kiện hoặc trình báo cơ quan công an.
Lưu ý: Ngân hàng không được tự ý hoàn lại tiền cho bạn nếu không có sự đồng ý của người nhận hoặc quyết định từ cơ quan có thẩm quyền. Do đó, khả năng thu hồi tiền sẽ phụ thuộc vào thiện chí của người nhận và tốc độ xử lý của bạn.
2.2 Gửi yêu cầu bằng văn bản
Nên gửi kèm đơn yêu cầu tra soát chuyển tiền nhầm qua email hoặc trực tiếp tại quầy giao dịch để làm bằng chứng. Mẫu đơn cần ghi rõ thông tin cá nhân, giao dịch và yêu cầu hoàn trả tiền.
MẪU ĐƠN ĐỀ NGHỊ TRA SOÁT GIAO DỊCH CHUYỂN TIỀN NHẦM
Kính gửi: Ngân hàng [Tên ngân hàng bạn sử dụng]
Chi nhánh: [Tên chi nhánh giao dịch nếu có]
Thông tin người đề nghị tra soát:
-
Họ và tên: [Họ và tên đầy đủ]
-
Số CMND/CCCD/Hộ chiếu: [Số CMND/CCCD, ngày cấp, nơi cấp]
-
Số điện thoại: [Số điện thoại liên hệ]
-
Email: [Nếu có]
-
Địa chỉ liên hệ: [Địa chỉ thường trú/tạm trú]
-
Số tài khoản: [Số tài khoản tại ngân hàng chuyển tiền]
-
Tên tài khoản: [Tên chủ tài khoản]
Nội dung đề nghị tra soát:
Vào ngày [ghi rõ ngày chuyển khoản], tôi thực hiện giao dịch chuyển tiền thông qua [Internet Banking/ứng dụng di động/ATM/tại quầy…] với nội dung như sau:
-
Số tiền chuyển: [Số tiền]
-
Tài khoản thụ hưởng (đã chuyển nhầm): [Số tài khoản, tên ngân hàng]
-
Tên người thụ hưởng (nếu có): [Tên nếu hệ thống hiển thị]
-
Nội dung chuyển khoản: [Nội dung đã nhập khi chuyển tiền]
Tuy nhiên, sau khi kiểm tra lại thông tin, tôi phát hiện đã chuyển nhầm số tiền nêu trên đến một tài khoản không đúng với mục đích ban đầu.
Yêu cầu:
Tôi đề nghị Quý Ngân hàng hỗ trợ tra soát giao dịch nói trên, liên hệ với chủ tài khoản nhận tiền để yêu cầu hoàn trả, hoặc cung cấp hướng dẫn pháp lý tiếp theo để tôi có thể thực hiện theo quy định pháp luật.
Tôi cam kết cung cấp đầy đủ các giấy tờ cần thiết nếu được yêu cầu và chịu trách nhiệm hoàn toàn với nội dung đã khai báo.
Kính mong Quý Ngân hàng xem xét, hỗ trợ trong thời gian sớm nhất.
Xin chân thành cảm ơn!
…, ngày … tháng … năm …
Người làm đơn
(Ký và ghi rõ họ tên)
2.3. Thỏa thuận với người nhận tiền
Trong nhiều trường hợp, ngân hàng sẽ liên hệ người nhận và thông báo có người chuyển nhầm. Nếu người nhận tự nguyện hoàn lại, tiền sẽ được trả nhanh chóng.
2.4. Tố giác với cơ quan công an (nếu người nhận không hoàn trả)
Nếu người nhận biết rõ số tiền không phải của mình nhưng vẫn cố tình không trả, bạn có thể gửi đơn tố giác tội phạm đến công an cấp xã hoặc công an quận/huyện nơi người nhận cư trú.
Tội danh có thể bị khởi tố là:
-
Tội chiếm giữ trái phép tài sản nếu số tiền từ 10 triệu trở lên.
-
Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, trong trường hợp người nhận hứa trả nhưng sau đó lẩn tránh.
2.5. Khởi kiện dân sự để đòi tiền
Nếu không muốn tố giác hình sự, bạn có thể làm đơn khởi kiện dân sự tại tòa án nơi người nhận cư trú, yêu cầu trả lại tiền và bồi thường thiệt hại (nếu có).
3. Trường hợp người nhận chuyển tiền nhầm đã chuyển tiền cho bên thứ ba
Theo Điều 582 Bộ luật Dân sự 2015, nếu người nhận nhầm tiền đã chuyển tiếp khoản tiền đó cho bên thứ ba, bạn vẫn có quyền:
-
Yêu cầu bên thứ ba hoàn trả lại số tiền, trừ trường hợp bên thứ ba nhận tiền trong tình trạng ngay tình và đã sử dụng hợp pháp (ví dụ: giao dịch mua bán hợp pháp với hóa đơn).
-
Nếu bên thứ ba bị buộc trả tiền, thì họ có quyền yêu cầu người đã chuyển tiền cho họ bồi thường nếu họ bị thiệt hại do phải hoàn trả lại tiền.
Tuy nhiên, các vụ việc liên quan đến bên thứ ba thường phức tạp hơn và có thể cần sự can thiệp của tòa án hoặc công an để làm rõ trách nhiệm.
V. Trách nhiệm pháp lý của người nhận nhầm tiền
1. Trách nhiệm dân sự
Theo Điều 579 BLDS 2015: người nào chiếm giữ tài sản của người khác mà không có căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả.
2. Xử phạt hành chính
Theo điểm đ khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi chiếm giữ tài sản người khác có thể bị xử phạt:
-
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng
-
Buộc hoàn trả lại tài sản đã chiếm giữ
-
Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ hành vi vi phạm
-
Trục xuất nếu là người nước ngoài
3. Truy cứu trách nhiệm hình sự
Theo Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi chiếm giữ trái phép tài sản có thể bị truy cứu hình sự nếu:
-
Giá trị tài sản từ 10.000.000 đồng trở lên
-
Hoặc giá trị dưới 10.000.000 đồng nhưng là di vật, cổ vật, vật có giá trị lịch sử, văn hóa
Mức phạt áp dụng:
-
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng
-
Cải tạo không giam giữ đến 2 năm
-
Hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm
-
Nếu giá trị tài sản từ 200 triệu đồng trở lên, mức phạt có thể lên đến 5 năm tù giam
Do đó, người nhận tiền chuyển nhầm cần tuyệt đối không sử dụng khoản tiền đó khi chưa làm rõ tính hợp pháp, và nên hoàn trả lại ngay khi có yêu cầu hợp lý từ người chuyển nhầm.
Ly hôn đơn phương: Luật sư Bình Dương tư vấn chi tiết mới nhất 2025 – luattamduc.vn
VI. Mẹo tránh chuyển tiền nhầm
-
Kiểm tra kỹ số tài khoản và tên người nhận trước khi chuyển
-
Sử dụng mã QR hoặc danh bạ đã lưu để hạn chế lỗi nhập tay
-
Không chuyển tiền khi đang vội hoặc phân tâm
-
Sử dụng các ứng dụng ngân hàng chính thức, đáng tin cậy
-
Lưu lại biên lai chuyển tiền để làm bằng chứng nếu cần tra soát
VII. Một số câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Chuyển tiền nhầm dưới 1 triệu có lấy lại được không?
Có. Dù số tiền nhỏ nhưng người nhận vẫn có nghĩa vụ hoàn trả. Nếu không, bạn vẫn có thể khởi kiện dân sự hoặc tố giác.
2. Ngân hàng có bắt buộc phải lấy lại tiền giúp tôi không?
Không. Ngân hàng chỉ có vai trò hỗ trợ tra soát và liên hệ người nhận, không có quyền ép buộc người đó trả lại tiền nếu không có quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
3. Chuyển tiền nhầm nhưng không nhớ rõ thông tin giao dịch thì làm sao?
Bạn nên tra cứu lại lịch sử giao dịch trong app hoặc lấy sao kê tài khoản tại ngân hàng để cung cấp thông tin chính xác nhất.
4. Tôi lỡ chuyển tiền nhầm qua ví điện tử, có lấy lại được không?
Tùy ví điện tử mà bạn sử dụng. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể làm việc với bên cung cấp và gửi đơn tố cáo nếu người nhận cố tình chiếm đoạt.
5. Chuyển tiền nhầm vào tài khoản không tồn tại phải làm sao?
Nếu bạn chuyển tiền nhầm vào tài khoản không tồn tại, ngân hàng sẽ tự động xử lý và hoàn trả lại số tiền vào tài khoản của bạn. Vì vậy, trong trường hợp này, bạn không cần quá lo lắng vì số tiền sẽ không bị mất.
6. Mất bao lâu thì có thể lấy lại được tiền khi chuyển tiền nhầm?
Thông thường, người nhận nhầm tiền cần hoàn trả trong 10 – 15 ngày. Thời gian lấy lại tiền khi chuyển tiền nhầm phụ thuộc vào:
- Ngân hàng: Xử lý nhanh chóng giúp bạn nhận lại tiền trong vài ngày.
- Hành động của người nhận: Nếu họ đồng ý hoàn trả, quá trình sẽ nhanh.
- Can thiệp cơ quan chức năng: Giúp đẩy nhanh nếu có ý định chiếm đoạt tài sản.
7. Nếu người nhận tiền chuyển nhầm cố tình không hoàn tiền thì sao?
Nếu người nhận tiền chuyển nhầm cố tình không hoàn trả, họ có thể bị xử phạt hành chính từ 3 triệu đến 5 triệu đồng (Nghị định 144/2021/NĐ-CP) hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chiếm giữ trái phép tài sản theo Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015, với mức phạt tù từ 3 tháng đến 5 năm, tùy vào giá trị tài sản.
VIII. Kết luận
Việc chuyển tiền nhầm là rủi ro không hiếm trong thời đại số. Tuy nhiên, nếu nắm rõ quy trình xử lý và quy định pháp luật liên quan, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ được quyền lợi của mình. Hãy xử lý nhanh chóng, bài bản và hợp lý khi không may rơi vào tình huống này.
Lừa Đảo Chiếm Đoạt Tài Sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự
Thông tin liên hệ
Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
🎥 TikTok: luatsutuvantphcm
🕒 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)
