XỬ LÝ PHÁP LÝ KHI CHỦ TIỆM CẦM ĐỒ NHẬN CẦM XE TRÁI PHÉP
I. Mở đầu
Trong đời sống hiện đại, các tiệm cầm đồ là nơi cung cấp giải pháp tài chính nhanh chóng cho nhiều người. Tuy nhiên, mặt trái là không ít trường hợp tài sản – đặc biệt là xe máy, ô tô – bị đem đi cầm cố trái phép. Khi người mang xe đi cầm không phải là chủ sở hữu hợp pháp, mà chỉ mượn, thuê, hoặc chiếm đoạt trái phép, thì hành vi của chủ tiệm cầm đồ tiếp tay có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.
Bài viết sau đây sẽ phân tích toàn diện các trách nhiệm pháp lý của chủ tiệm cầm đồ khi nhận cầm xe trái phép, đồng thời cung cấp giải pháp thực tế để người dân phòng tránh rủi ro và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Xem thêm: Luật sư Bình Dương tư vấn 24/7 về hành vi Mượn xe rồi đi cầm.
II. Cầm đồ là gì? Chủ tiệm cầm đồ phải tuân thủ những gì?
1. Khái niệm cầm đồ theo pháp luật
Căn cứ theo Điều 309 Bộ luật Dân sự 2015, cầm cố tài sản là việc một bên giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ. Trong hoạt động cầm đồ, người mang tài sản đến phải có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp.
Theo quy định pháp luật, chủ tiệm cầm đồ chỉ được phép nhận tài sản khi:
-
Người cầm có đủ năng lực hành vi dân sự.
-
Tài sản có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu.
-
Có hợp đồng cầm cố rõ ràng, minh bạch.
2. Nghĩa vụ của chủ tiệm cầm đồ
-
Kiểm tra, xác minh giấy tờ tài sản (ví dụ: cà vẹt xe, CMND/CCCD của người cầm).
-
Lập hợp đồng cầm cố ghi rõ thông tin.
-
Không nhận tài sản không rõ nguồn gốc.
-
Phải khai báo, đăng ký kinh doanh theo đúng quy định pháp luật về ngành nghề cầm đồ.
III. Khi nào việc cầm xe là trái pháp luật?
Một giao dịch cầm cố xe máy, ô tô được xem là trái pháp luật khi:
-
Người cầm không phải là chủ sở hữu hợp pháp (ví dụ: xe mượn, thuê, trộm cắp).
-
Chủ tiệm biết rõ hoặc có đủ điều kiện để biết nhưng vẫn nhận cầm.
-
Xe bị mang đi cầm bằng giấy tờ giả, cà vẹt không hợp lệ, hoặc không có giấy tờ.
-
Chủ tiệm không lập hợp đồng, không lưu chứng từ đúng quy định.
Hậu quả là chủ sở hữu thực sự có thể tố cáo, đòi lại xe, còn chủ tiệm đứng trước nguy cơ bị xử phạt, truy cứu trách nhiệm hình sự.
Xem thêm: Chấm dứt và Hủy Hợp đồng – 7 Điều Cần Biết Khi Giao Kết và Thực Hiện
IV. Xử lý pháp lý đối với chủ tiệm cầm đồ nhận cầm xe trái phép
1. Xử phạt hành chính
Căn cứ theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, chủ tiệm cầm đồ vi phạm có thể bị xử phạt như sau:
-
Phạt tiền từ 2 triệu đến 5 triệu đồng đối với hành vi:
-
Không ký hợp đồng cầm cố bằng văn bản.
-
Không kiểm tra giấy tờ hợp pháp của tài sản.
-
Cầm đồ khi không có giấy phép đăng ký ngành nghề kinh doanh.
-
-
Bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.
-
Trường hợp vi phạm nghiêm trọng hoặc tái phạm, có thể bị:
-
Đình chỉ hoạt động kinh doanh từ 1 đến 3 tháng.
-
2. Trách nhiệm hình sự
Nếu hành vi của chủ tiệm có dấu hiệu cố ý tiếp tay cho người phạm tội, họ có thể bị truy cứu hình sự theo các tội sau:
a. Tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có – Điều 323 BLHS
Điều kiện cấu thành:
-
Chủ tiệm biết rõ tài sản là do phạm tội mà có (mượn xe rồi đi cầm, xe trộm cắp…).
-
Vẫn cố tình nhận cầm, giữ lại hoặc bán lại tài sản đó.
Hình phạt:
-
Phạt tù từ 6 tháng đến 15 năm tùy giá trị tài sản và tình tiết.
-
Tịch thu tài sản, phạt tiền bổ sung.
b. Tội không tố giác tội phạm – Điều 390 BLHS
Nếu chủ tiệm biết xe là tang vật trong vụ việc vi phạm pháp luật nhưng không khai báo, họ có thể bị truy cứu tội không tố giác tội phạm.
Hình phạt:
-
Phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm.
V. Ví dụ thực tế về việc xử lý chủ tiệm cầm xe trái phép
1. Vụ án tại Hà Nội (2022)
Một đối tượng mượn xe máy của bạn gái rồi mang đi cầm tại tiệm cầm đồ trên phố Trần Khát Chân. Chủ tiệm cầm xe không kiểm tra giấy tờ, nhận xe chỉ với CMND giả. Sau khi công an phát hiện vụ lừa đảo, chủ tiệm bị phạt hành chính 5 triệu đồng, đồng thời bị tịch thu chiếc xe và đình chỉ hoạt động 2 tháng.
2. Vụ án tại Bình Dương (2023)
Một người đàn ông thuê ô tô tự lái rồi mang đi cầm với giá 300 triệu đồng. Chủ tiệm cầm đồ biết rõ xe không phải của người cầm vì không xuất trình được giấy tờ gốc. Cả hai bị khởi tố về tội tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có theo Điều 323 BLHS.
VI. Trách nhiệm dân sự của tiệm cầm đồ
Bên cạnh trách nhiệm hành chính hoặc hình sự, chủ tiệm cầm đồ còn có thể phải bồi thường dân sự cho chủ sở hữu tài sản.
Nếu xe bị mất, hư hỏng, hoặc không thể thu hồi, chủ tiệm có thể bị tòa án buộc hoàn trả lại giá trị chiếc xe, cùng với:
-
Chi phí đi lại, thuê luật sư
-
Mức lãi suất theo quy định nếu chậm hoàn trả
VII. Chủ xe nên làm gì khi phát hiện xe bị đem đi cầm?
Bước 1: Thu thập bằng chứng
-
Tin nhắn, ghi âm, camera, giấy mượn xe.
-
Giấy đăng ký xe (cà vẹt xe).
-
Hình ảnh người mượn xe hoặc xe bị cầm.
Bước 2: Tố cáo tại cơ quan công an
-
Gửi đơn trình báo tại công an phường/xã nơi xảy ra hành vi.
-
Nêu rõ người mượn, thời gian, giá trị xe và tình huống cụ thể.
Bước 3: Yêu cầu xác minh tại tiệm cầm đồ
-
Nếu biết xe đang bị cầm ở đâu, có thể yêu cầu công an kiểm tra.
-
Trường hợp xác định xe bị cầm trái phép, công an sẽ thu hồi xe, xử lý chủ tiệm.
Bước 4: Khởi kiện dân sự (nếu cần)
-
Nếu không thể thỏa thuận, chủ xe có quyền khởi kiện đòi tài sản hoặc đòi bồi thường thiệt hại tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
VIII. Cách phòng tránh rủi ro khi sử dụng dịch vụ cầm đồ
Đối với người dân:
-
Không cho mượn xe tùy tiện, nhất là khi không có văn bản.
-
Cảnh giác với người hỏi mượn xe có dấu hiệu nghi vấn.
-
Nên lắp thiết bị định vị xe để kiểm soát.
Đối với tiệm cầm đồ:
-
Luôn kiểm tra giấy tờ gốc: cà vẹt, giấy mua bán, đăng kiểm.
-
Ghi hình giao dịch, lập hợp đồng đầy đủ.
-
Nếu thấy nghi ngờ, nên từ chối giao dịch hoặc báo công an.
IX. Kết luận
Hành vi chủ tiệm cầm đồ nhận cầm xe trái phép không chỉ vi phạm đạo đức nghề nghiệp mà còn vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Việc cầm cố tài sản không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các loại xe mượn, thuê hoặc do trộm cắp, có thể khiến tiệm cầm đồ đối mặt với trách nhiệm hình sự và dân sự nặng nề.
Người dân cần tỉnh táo và chủ động hơn trong việc bảo vệ tài sản của mình, trong khi các tiệm cầm đồ phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật để không vô tình trở thành “đồng phạm” trong các hành vi phạm tội.
Thông tin liên hệ
Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
🎥 TikTok: luatsutuvantphcm
🕒 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)
