Thủ tục hòa giải trước khi khởi kiện vụ án dân sự: Khi nào bắt buộc

Thủ tục hòa giải là một trong những bước quan trọng nhằm giải quyết tranh chấp một cách êm đẹp, tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ khi nào cần hòa giải trước khi khởi kiện, và thủ tục này được tiến hành ra sao. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ hơn về quy định pháp luật liên quan đến hòa giải trước khởi kiện.

1. Hòa giải trước khởi kiện có bắt buộc không?

Theo quy định tại Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, có một số trường hợp phải tiến hành hòa giải tại cơ sở trước khi nộp đơn khởi kiện ra Tòa án. Đây là một điều kiện tiên quyết để Tòa thụ lý vụ án. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp không bắt buộc hòa giải, như:

Các trường hợp không bắt buộc hòa giải:

• Tranh chấp về quyền sử dụng đất mà một trong các bên không có giấy chứng nhận.

• Một trong các bên đang ở nước ngoài.

• Một trong các bên là người mất năng lực hành vi dân sự.

• Các vụ việc phát sinh từ giao dịch dân sự vô hiệu, yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu…

• Các vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của hòa giải cơ sở.

2. Thủ tục hòa giải tại cơ sở

Nếu tranh chấp thuộc trường hợp bắt buộc phải hòa giải tại cơ sở, các bước sẽ được thực hiện như sau:

Bước 1: Gửi yêu cầu hòa giải

Bên có yêu cầu có thể gửi đơn đề nghị hòa giải đến Tổ hòa giải ở thôn/xóm/khu phố nơi xảy ra tranh chấp.

Bước 2: Tổ chức hòa giải

Tổ hòa giải sẽ liên hệ các bên để tổ chức buổi hòa giải. Có thể tổ chức 1 hoặc nhiều buổi tùy vào tính chất vụ việc.

Bước 3: Lập biên bản hòa giải

• Nếu hòa giải thành: Biên bản có giá trị là cam kết dân sự giữa các bên.

• Nếu hòa giải không thành: Đây là chứng cứ để nộp kèm khi khởi kiện vụ án dân sự tại Tòa án.

Hướng dẫn viết đơn khởi kiện chi tiết – Mẫu và lưu ý quan trọng

3. Nếu không hòa giải trước khởi kiện thì sao?

Đối với các tranh chấp buộc phải hòa giải trước, nếu không có biên bản hòa giải không thành, Tòa án có thể trả lại đơn khởi kiện. Khi đó, người khởi kiện phải thực hiện lại bước hòa giải tại cơ sở trước khi tiếp tục thủ tục tố tụng.

4. Những lưu ý quan trọng

• Biên bản hòa giải không thay thế cho bản án hay quyết định của Tòa án.

• Nếu hòa giải thành, các bên cần thực hiện đúng cam kết. Nếu không thực hiện, bên kia vẫn có thể khởi kiện ra Tòa.

• Hòa giải giúp các bên giữ được quan hệ thân tộc, láng giềng và tránh được căng thẳng, thù hằn không cần thiết.

---

Hỏi đáp nhanh

❓ Tôi có bắt buộc phải hòa giải nếu kiện tranh chấp hợp đồng vay mượn?
✅ Không. Tranh chấp hợp đồng vay mượn thường không bắt buộc hòa giải tại cơ sở.

❓ Có bắt buộc phải hòa giải nếu tranh chấp đất chưa có sổ đỏ?
✅ Không bắt buộc, nhưng bạn vẫn nên thử hòa giải nếu muốn giữ tình làng nghĩa xóm.

❓ Biên bản hòa giải có giá trị gì không?
✅ Biên bản hòa giải thành là cam kết giữa các bên. Biên bản hòa giải không thành là điều kiện để Tòa thụ lý nếu vụ việc thuộc diện bắt buộc hòa giải.

Thủ tục khởi kiện tranh chấp dân sự – Cần chuẩn bị những gì?

---

Thông tin liên hệ

Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương
 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
 Điện thoại: 0987 79 16 32
 Email: luattamduc.law@gmail.com
 Website: luattamduc.vn
 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)