Ly hôn khi một bên ở nước ngoài: Thủ tục và hồ sơ cần chuẩn bị
1. Khái quát về ly hôn khi một bên ở nước ngoài
Ly hôn khi một bên ở nước ngoài là trường hợp khá phổ biến hiện nay do nhiều người đi lao động, học tập hoặc định cư tại nước ngoài. Đây được coi là ly hôn một bên ở nước ngoài, vì một trong hai bên đương sự không cư trú tại Việt Nam hoặc có giấy tờ liên quan được cấp ở nước ngoài.
So với ly hôn thông thường, thủ tục này phức tạp hơn rất nhiều. Người yêu cầu ly hôn phải thực hiện thêm các bước như ủy thác tư pháp, hợp pháp hóa lãnh sự và dịch thuật công chứng giấy tờ. Những yêu cầu này khiến quá trình xử lý hồ sơ thường mất nhiều thời gian hơn.
Về thẩm quyền giải quyết, hồ sơ sẽ do Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi người còn lại cư trú ở Việt Nam thụ lý. Trong trường hợp cả hai vợ chồng đều ở nước ngoài nhưng đã đăng ký kết hôn tại Việt Nam, thẩm quyền sẽ thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi vợ hoặc chồng cư trú cuối cùng trong nước.
Do đặc thù thủ tục kéo dài và dễ phát sinh vướng mắc, người nộp đơn cần chuẩn bị hồ sơ thật đầy đủ và chính xác. Đồng thời, việc nhờ đến luật sư hôn nhân gia đình hỗ trợ sẽ giúp rút ngắn thời gian, đảm bảo quyền lợi về con cái, tài sản cũng như hạn chế rủi ro pháp lý. Đây là điểm mấu chốt mà bất kỳ ai đang chuẩn bị ly hôn có yếu tố nước ngoài cần đặc biệt lưu ý.
2. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết
Trong các vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài, việc xác định đúng cơ quan có thẩm quyền là điều vô cùng quan trọng. Nếu nộp hồ sơ không đúng nơi quy định, vụ việc sẽ bị trả lại hoặc kéo dài thời gian xử lý, gây tốn kém công sức và chi phí.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết ly hôn khi một bên ở nước ngoài. Đây là điểm khác biệt so với những vụ ly hôn trong nước thông thường, vốn thường do Tòa án nhân dân cấp huyện thụ lý. Lý do là vụ việc có yếu tố nước ngoài thường liên quan đến ủy thác tư pháp, tống đạt giấy tờ ra nước ngoài và áp dụng các quy định pháp luật quốc tế, nên cần thẩm quyền ở cấp cao hơn để đảm bảo tính chính xác.
Nếu một bên vợ hoặc chồng vẫn đang cư trú, làm việc tại Việt Nam, thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi người đó sinh sống sẽ tiếp nhận hồ sơ ly hôn. Trường hợp cả hai vợ chồng đều ở nước ngoài nhưng có đăng ký kết hôn tại Việt Nam, cơ quan giải quyết sẽ là Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi một trong hai bên cư trú cuối cùng trước khi ra nước ngoài. Nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng, hồ sơ sẽ do Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi đăng ký kết hôn ban đầu thụ lý.
Trong trường hợp đặc biệt, nếu vợ chồng là người nước ngoài nhưng đăng ký kết hôn tại Việt Nam và muốn ly hôn tại đây, Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi đăng ký kết hôn cũng sẽ là cơ quan giải quyết. Điều này thể hiện sự linh hoạt của pháp luật Việt Nam trong việc xử lý các vụ việc có yếu tố quốc tế.
Có thể thấy, việc xác định đúng thẩm quyền của Tòa án là bước đầu tiên và cũng là bước quan trọng nhất khi muốn ly hôn có yếu tố nước ngoài. Đây là nền tảng để các bước tiếp theo được tiến hành đúng quy định, hạn chế tối đa việc hồ sơ bị trả lại hoặc kéo dài thời gian xử lý.
3. Thủ tục ly hôn khi một bên ở nước ngoài
Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài nhìn chung gồm nhiều bước phức tạp hơn so với ly hôn thông thường. Người yêu cầu ly hôn cần nắm rõ quy trình để chuẩn bị hồ sơ đúng luật, tránh việc Tòa án trả lại đơn hoặc kéo dài thời gian xử lý. Dưới đây là các bước cơ bản khi ly hôn khi một bên ở nước ngoài:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ ly hôn
Người nộp đơn cần soạn đơn xin ly hôn (đơn phương hoặc thuận tình) theo mẫu của Tòa án. Bên cạnh đó, phải kèm theo giấy chứng nhận kết hôn bản gốc, giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD, hộ chiếu), hộ khẩu, giấy khai sinh của con (nếu có), và tài liệu chứng minh tài sản chung.
Nếu một trong hai bên đang sinh sống ở nước ngoài, các giấy tờ do nước ngoài cấp (chứng nhận cư trú, hộ chiếu, giấy khai sinh, quyết định ly hôn nếu đã từng kết hôn trước đó…) phải được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt để đảm bảo giá trị pháp lý tại Việt Nam.
Bước 2: Nộp hồ sơ tại Tòa án có thẩm quyền
Sau khi hoàn thiện hồ sơ, người yêu cầu nộp đến Tòa án nhân dân cấp tỉnh theo đúng thẩm quyền đã phân tích ở phần trên. Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại Tòa hoặc gửi qua đường bưu điện. Khi Tòa án tiếp nhận, nếu hồ sơ hợp lệ, người yêu cầu sẽ nhận thông báo nộp tạm ứng án phí và thực hiện nghĩa vụ tài chính tại cơ quan thi hành án dân sự.
Bước 3: Tòa án thụ lý và tiến hành ủy thác tư pháp
Sau khi thụ lý, Tòa án sẽ ra thông báo gửi cho bị đơn đang ở nước ngoài. Để thực hiện, Tòa phải thông qua cơ quan ngoại giao Việt Nam tại quốc gia nơi bị đơn cư trú hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước sở tại. Đây là bước ủy thác tư pháp – thường khiến thời gian giải quyết bị kéo dài.
Trong nhiều trường hợp, bị đơn ở nước ngoài không hợp tác, không nhận giấy tờ hoặc né tránh, Tòa án vẫn có thể tiến hành các thủ tục cần thiết và giải quyết theo quy định.
Bước 4: Hòa giải và mở phiên tòa
-
Nếu hai bên thuận tình ly hôn, Tòa án sẽ mở phiên hòa giải. Khi cả hai thống nhất được các vấn đề liên quan (nuôi con, chia tài sản), Tòa sẽ ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn.
-
Nếu một bên không hợp tác hoặc phản đối, Tòa án sẽ đưa vụ việc ra xét xử theo thủ tục đơn phương ly hôn. Sau khi có bản án hoặc quyết định ly hôn, người yêu cầu có thể làm thủ tục công nhận và thi hành tại nước ngoài nếu cần.
Bước 5: Nhận bản án hoặc quyết định ly hôn
Khi Tòa án ra bản án hoặc quyết định, người nộp đơn sẽ được nhận bản chính. Đây là căn cứ pháp lý để xác lập tình trạng hôn nhân mới, thực hiện các thủ tục liên quan đến con cái, tài sản hoặc giấy tờ hộ tịch khác.
4. Hồ sơ cần chuẩn bị khi ly hôn có yếu tố nước ngoài
Hồ sơ là phần quan trọng nhất khi tiến hành ly hôn có yếu tố nước ngoài. Việc chuẩn bị đầy đủ, chính xác và hợp lệ sẽ giúp Tòa án nhanh chóng thụ lý, tránh tình trạng bổ sung nhiều lần gây kéo dài thời gian giải quyết. Tùy theo trường hợp là ly hôn thuận tình hay đơn phương, hồ sơ có thể có sự khác nhau, nhưng nhìn chung sẽ bao gồm các giấy tờ sau:
1. Đơn xin ly hôn
-
Nếu hai vợ chồng đồng thuận: nộp đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn.
-
Nếu chỉ một bên yêu cầu: nộp đơn xin ly hôn đơn phương.
Các mẫu đơn này có thể xin trực tiếp tại Tòa án hoặc tham khảo trên cổng thông tin của Tòa án nhân dân tối cao.
2. Giấy chứng nhận kết hôn
-
Bản chính giấy chứng nhận kết hôn là giấy tờ bắt buộc.
-
Trường hợp mất bản chính, phải xin trích lục tại UBND nơi đã đăng ký kết hôn.
-
Nếu kết hôn ở nước ngoài, cần làm thủ tục ghi chú kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền ở Việt Nam trước khi nộp đơn ly hôn.
3. Giấy tờ tùy thân của vợ chồng
-
Bản sao có chứng thực CMND/CCCD hoặc hộ chiếu của hai bên.
-
Nếu một bên ở nước ngoài, bản sao hộ chiếu hoặc giấy tờ cư trú do cơ quan nước sở tại cấp cần được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt.
4. Giấy tờ chứng minh nơi cư trú
-
Sổ hộ khẩu, giấy xác nhận tạm trú hoặc tài liệu chứng minh nơi ở hợp pháp của người yêu cầu.
-
Đây là cơ sở để xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
5. Giấy khai sinh của con chung (nếu có)
-
Bản sao chứng thực giấy khai sinh để làm căn cứ giải quyết quyền nuôi con, cấp dưỡng, quyền thăm nom sau khi ly hôn.
6. Tài liệu về tài sản chung, nợ chung (nếu yêu cầu Tòa án phân chia)
-
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở.
-
Đăng ký xe, sổ tiết kiệm, hợp đồng tín dụng, các giấy tờ tài chính khác.
-
Nếu tài sản ở nước ngoài, cần giấy tờ chứng minh hợp pháp và phải được dịch thuật, hợp pháp hóa theo quy định.
7. Giấy tờ khác (nếu có)
-
Văn bản ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện hợp pháp trong trường hợp không thể trực tiếp tham gia tố tụng.
-
Các chứng cứ khác chứng minh tình trạng hôn nhân trầm trọng (bạo lực gia đình, vi phạm nghĩa vụ vợ chồng…).
Có thể thấy, hồ sơ ly hôn khi một bên ở nước ngoài đòi hỏi nhiều giấy tờ phức tạp hơn so với ly hôn trong nước. Người chuẩn bị hồ sơ cần lưu ý: tất cả giấy tờ do nước ngoài cấp phải được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt thì mới có giá trị pháp lý tại Việt Nam.
5. Thời gian giải quyết
Thời gian giải quyết các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài thường kéo dài hơn so với ly hôn trong nước. Trong điều kiện bình thường, nếu hồ sơ đầy đủ, việc ủy thác tư pháp thuận lợi, vụ án có thể hoàn tất trong khoảng 4 – 6 tháng.
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều trường hợp bị đơn ở nước ngoài không hợp tác, né tránh hoặc không nhận giấy tờ do Tòa án gửi. Khi đó, quá trình ủy thác tư pháp sẽ kéo dài, có thể khiến vụ án mất từ 12 – 24 tháng mới có bản án hoặc quyết định cuối cùng. Vì vậy, để rút ngắn thời gian, người yêu cầu nên chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng và cân nhắc ủy quyền cho luật sư tham gia hỗ trợ.
6. Lưu ý quan trọng khi ly hôn có yếu tố nước ngoài
Khi thực hiện thủ tục ly hôn với người ở nước ngoài, đương sự cần lưu ý một số vấn đề quan trọng. Thứ nhất, giấy tờ do nước ngoài cấp bắt buộc phải được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt mới được Tòa án chấp nhận. Thứ hai, cần chuẩn bị hồ sơ thật đầy đủ ngay từ đầu để tránh việc bổ sung nhiều lần, gây kéo dài thời gian.
Ngoài ra, trong quá trình giải quyết, nếu không thể trực tiếp tham gia, bạn có thể ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện hợp pháp để thay mặt làm việc với Tòa án. Đây là cách giúp tiết kiệm thời gian, công sức và hạn chế tối đa rủi ro pháp lý, đặc biệt trong những vụ án phức tạp liên quan đến con cái và tài sản ở cả trong và ngoài nước.
7. Dịch vụ luật sư hỗ trợ ly hôn khi một bên ở nước ngoài
Trong các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài, việc tự mình thực hiện thủ tục thường gặp nhiều khó khăn vì phải xử lý khối lượng hồ sơ lớn, dịch thuật, hợp pháp hóa lãnh sự và làm việc với cơ quan ngoại giao. Chính vì vậy, sự hỗ trợ của luật sư hôn nhân gia đình sẽ giúp quá trình diễn ra nhanh chóng, đúng luật và hạn chế rủi ro.
Luật sư có thể hỗ trợ ngay từ giai đoạn đầu bằng việc tư vấn thủ tục, soạn thảo đơn ly hôn đúng mẫu, hướng dẫn chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết. Trong trường hợp một bên đang ở nước ngoài, luật sư sẽ giúp thực hiện thủ tục ủy quyền hợp pháp, thay mặt khách hàng làm việc trực tiếp với Tòa án và các cơ quan liên quan.
Ngoài ra, luật sư còn đại diện khách hàng trong các vấn đề phức tạp như tranh chấp quyền nuôi con, cấp dưỡng, phân chia tài sản chung, xử lý tài sản ở nước ngoài. Với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn, luật sư sẽ đưa ra giải pháp tối ưu, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của thân chủ.
Đặc biệt, khi có luật sư đồng hành, khách hàng sẽ tiết kiệm được thời gian đi lại, hạn chế tình trạng hồ sơ bị trả lại hoặc vụ án kéo dài. Đây chính là giải pháp hiệu quả cho những ai muốn ly hôn khi một bên ở nước ngoài nhưng không thể trực tiếp tham gia toàn bộ quá trình tố tụng tại Việt Nam.
Kết luận
Ly hôn khi một bên ở nước ngoài là thủ tục pháp lý phức tạp, đòi hỏi người nộp đơn phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tố tụng có yếu tố nước ngoài. Từ việc xác định đúng Tòa án có thẩm quyền, hợp pháp hóa lãnh sự các giấy tờ, cho đến quá trình ủy thác tư pháp đều có thể khiến vụ việc kéo dài nếu không được xử lý cẩn thận.
Để bảo vệ quyền lợi về con cái, tài sản và đảm bảo thời gian giải quyết nhanh chóng, việc nhờ đến luật sư hôn nhân gia đình là giải pháp tối ưu. Luật sư sẽ hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, đại diện làm việc với Tòa án và đồng hành cùng bạn trong suốt quá trình tố tụng. Nếu bạn đang gặp khó khăn với thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài, hãy tìm đến sự tư vấn chuyên nghiệp để được hướng dẫn cụ thể, đúng pháp luật và tiết kiệm tối đa thời gian, công sức.
Thông tin liên hệ:
Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, Phường Dĩ An, Thành phố Hồ Chí Minh.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
📘 Facebook: Luật sư Dân sự
🎵 TikTok: @luatsutuvantphcm
📍 Google Maps: Xem bản đồ
🕐 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)
Các bài viết khác của Luật Tâm Đức:
-
Luật sư Võ Thanh Dũng – Người đồng hành pháp lý, kiến tạo thành công bền vững
- 4 điểm khác biệt giữa chiếm hữu ngay tình và không ngay tình theo Bộ luật Dân sự
-
Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra: 4 quy định pháp luật quan trọng cần biết
-
Xử lý hàng giả, hàng nhái, xâm phạm nhãn hiệu theo quy định pháp luật năm 2025
-
Luật Tâm Đức – Hỗ trợ thủ tục ly hôn đơn phương nhanh chóng, đúng luật
