Trong thực tế, rất nhiều cặp vợ chồng rơi vào tình trạng ly thân kéo dài, một người bỏ đi khỏi địa phương, chuyển trọ liên tục hoặc ra nước ngoài mà không để lại thông tin. Điều này khiến việc ly hôn trở nên khó khăn hơn bình thường, đặc biệt khi người muốn ly hôn không biết địa chỉ cư trú, nơi làm việc hay thông tin liên lạc của chồng/vợ.
Cùng với việc áp dụng đầy đủ Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP cùng hệ thống pháp luật về tố tụng, việc xử lý các vụ ly hôn “không rõ địa chỉ” trở nên rõ ràng và thuận lợi hơn. Tuy nhiên, thủ tục vẫn khá phức tạp và người nộp đơn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng cứ, cũng như hiểu đúng quy trình để tránh bị tòa án trả hồ sơ hoặc kéo dài thời gian giải quyết.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ tất cả các vấn đề pháp lý xoay quanh việc ly hôn khi không biết địa chỉ chồng/vợ: từ cơ sở pháp lý, nơi nộp hồ sơ, cách xác minh nơi cư trú đến quy trình xử lý trường hợp bị đơn cố tình trốn tránh, biệt tích hoặc ở nước ngoài.
Trong trường hợp này chúng ta có thể áp dụng :
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
- Quy định quyền yêu cầu ly hôn đơn phương khi hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng.
- Không yêu cầu phải có sự đồng ý của bên kia.
- Cho phép tòa xử trong trường hợp bị đơn vắng mặt.
- Quy định về thẩm quyền tòa án.
- Quy định về tống đạt giấy tờ, niêm yết, xét xử vắng mặt.
- Quy định về thông báo tìm kiếm người vắng mặt, tuyên bố mất tích.
- Điều 64: Thủ tục tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú.
- Điều 68: Tuyên bố một người mất tích sau thời gian thông báo hợp lệ.
- Hướng dẫn rõ cách giải quyết vụ án ly hôn khi bị đơn không rõ địa chỉ.
- Quy định về sử dụng địa chỉ cuối cùng được biết.
- Cho phép tòa tống đạt thông báo qua thân nhân hoặc niêm yết tại địa phương.
Nội dung bài viết dưới đây được xây dựng dựa trên các quy định mới nhất đang áp dụng trong năm 2025.
1. Vì sao không biết địa chỉ chồng/vợ lại gây khó khăn khi ly hôn?
Việc ly hôn tưởng chừng chỉ cần nộp đơn lên Tòa án, nhưng trên thực tế, địa chỉ của bị đơn (chồng/vợ) là yếu tố quan trọng quyết định tòa có thể thụ lý vụ án hay không. Khi không biết nơi cư trú hoặc nơi làm việc hiện tại của họ, quá trình ly hôn sẽ gặp khó khăn bởi những lý do sau:
1.1. Tòa án bắt buộc phải tống đạt thông báo đúng địa chỉ
Theo quy định tố tụng, Tòa án phải gửi:
-
Thông báo thụ lý vụ án
-
Giấy triệu tập
-
Các văn bản tố tụng khác
tới địa chỉ chính xác của bị đơn. Nếu không có địa chỉ, tòa không thể tống đạt hợp lệ, dẫn đến việc: -
Hồ sơ bị trả lại
-
Hoặc bị yêu cầu bổ sung, kéo dài thời gian giải quyết
1.2. Bị đơn có quyền được biết và tham gia tố tụng
Dù ly hôn đơn phương không cần sự đồng ý của bên kia, nhưng:
-
Bị đơn có quyền trình bày ý kiến
-
Có quyền cung cấp chứng cứ
-
Có quyền tham gia phiên tòa
Do đó, tòa buộc phải thực hiện đúng bước thông báo hợp lệ, tránh vi phạm quyền của họ.
1.3. Không có địa chỉ → không xác định được thẩm quyền của Tòa
Theo luật, vụ ly hôn đơn phương phải nộp tại:
-
Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc cuối cùng
Nếu không biết địa chỉ:
-
Không biết cần nộp đơn ở tòa nào
-
Dễ nộp sai tòa và bị yêu cầu rút hồ sơ
Dễ bị đánh giá là “không cung cấp đủ chứng cứ”
Người khởi kiện phải chứng minh:
-
Đã tìm kiếm, xác minh nơi cư trú
-
Đã liên hệ gia đình bên kia
-
Đã hỏi công an xã/phường
Nếu không có tài liệu chứng minh quá trình tìm kiếm, Tòa có thể từ chối thụ lý.
1.5. Thủ tục trở nên phức tạp và kéo dài
Khi địa chỉ không rõ, tòa phải áp dụng thêm nhiều bước:
-
Xác minh cư trú
-
Niêm yết văn bản tố tụng
-
Thông báo tìm kiếm người vắng mặt
-
Có thể phải tuyên bố mất tích
Điều này khiến vụ ly hôn kéo dài từ 4–12 tháng, thậm chí lâu hơn.
Việc không biết địa chỉ của chồng/vợ không làm bạn mất quyền ly hôn, nhưng chắc chắn làm quá trình phức tạp hơn, đòi hỏi người nộp đơn phải chuẩn bị đầy đủ chứng cứ, xác minh cư trú và tuân thủ quy trình đặc biệt mà Tòa án áp dụng.
2. Các trường hợp ly hôn khi không biết địa chỉ chồng/vợ
Không biết địa chỉ cư trú hoặc nơi làm việc của chồng/vợ không phải là lý do khiến bạn không thể ly hôn, nhưng mỗi trường hợp sẽ có cách xử lý khác nhau theo quy định pháp luật. Dưới đây là những tình huống phổ biến nhất và cách Tòa án áp dụng thủ tục trong năm 2025.
2.1. Chồng/vợ bỏ đi khỏi địa phương, không khai báo tạm trú
Đây là trường hợp xảy ra nhiều nhất khi vợ chồng mâu thuẫn, ly thân hoặc một bên rời nhà đột ngột.
Đặc điểm thường gặp:
-
Bị đơn rời khỏi nơi cư trú mà không thông báo.
-
Không đăng ký tạm trú tại nơi ở mới.
-
Gia đình hoặc người thân cũng không biết nơi ở hiện tại.
Cách Tòa xử lý:
-
Bạn dùng địa chỉ cư trú cuối cùng của chồng/vợ để nộp đơn.
-
Tòa gửi văn bản xác minh cho công an xã/phường.
-
Nếu xác minh không tìm được, Tòa chuyển sang niêm yết thông báo.
-
Sau hai lần triệu tập hợp lệ mà bị đơn không đến, Tòa xét xử vắng mặt.
➡️ Đây là trường hợp dễ xử nhất trong nhóm “không rõ địa chỉ”.
2.2. Chồng/vợ cố tình trốn tránh, né tránh việc ly hôn
Nhiều người biết mình sắp bị ly hôn nên cố tình:
-
Không nhận giấy tờ
-
Tránh mặt khi tòa gửi thông báo
-
Không hợp tác trong việc xác minh cư trú
Trong trường hợp này:
-
Dù bạn biết địa chỉ nhưng bị đơn không chịu nhận văn bản.
-
Tòa chỉ cần lập biên bản “không nhận – trốn tránh”.
-
Sau hai lần tống đạt hợp lệ nhưng không phản hồi, Tòa sẽ tiến hành xét xử vắng mặt.
➡️ Bạn không cần lo bị đơn trốn là không ly hôn được.
2.3. Không biết địa chỉ do biệt tích trong thời gian dài
Áp dụng khi:
-
Chồng/vợ mất liên lạc trên 6 tháng.
-
Không ai biết nơi ở hiện tại.
-
Không biết còn sống hay đã chết.
Đây là nhóm khó nhất vì phải qua hai thủ tục pháp lý:
Bước 1: Thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú
-
Tòa đăng thông báo công khai.
-
Thời gian tìm kiếm thường kéo dài 4–6 tháng.
Bước 2: Yêu cầu Tòa tuyên bố mất tích
-
Nếu hết thời hạn tìm kiếm không có tin tức, bạn yêu cầu tuyên bố mất tích.
-
Sau khi có quyết định mất tích, bạn được ly hôn ngay, không cần tống đạt cho họ.
➡️ Tổng thời gian: 12–24 tháng, tùy từng hồ sơ.
2.4. Chồng/vợ ở nước ngoài nhưng không biết địa chỉ
Đây cũng là tình huống rất phổ biến, đặc biệt với:
-
Người đi xuất khẩu lao động
-
Người kết hôn rồi sang nước ngoài nhưng ngắt liên lạc
-
Người có hộ chiếu sang nước khác lao động bất hợp pháp
Theo Nghị quyết 01/2024, bạn không bắt buộc phải cung cấp địa chỉ nước ngoài của họ.
Tòa án sẽ:
-
Dùng địa chỉ cuối cùng ở Việt Nam để thụ lý.
-
Gửi thông báo cho người thân của bị đơn để chuyển tiếp.
-
Nếu không liên lạc được, Tòa niêm yết tại UBND xã nơi cư trú cuối cùng.
-
Sau các thủ tục tống đạt hợp lệ, Tòa tiến hành xét xử vắng mặt.
➡️ Quy định mới này giúp giải quyết nhanh hàng nghìn hồ sơ ly hôn “bị đơn ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ”.
2.5. Không xác định được nơi ở nhưng xác định được tài sản của bị đơn
Trong một số trường hợp:
-
Không biết nơi cư trú của chồng/vợ
-
Nhưng biết bị đơn có tài sản (đất, nhà, xe, tài khoản…)
Bạn có thể nộp đơn tại Tòa án nơi có tài sản của bị đơn.
➡️ Đây là căn cứ thẩm quyền rất hữu ích ít người biết.
👩⚖️ Giải quyết tranh chấp quyền nuôi con sau ly hôn theo quy định pháp luật 2025
3. Quy trình ly hôn khi không biết địa chỉ chồng/vợ
Khi không xác định được địa chỉ chồng/vợ, bạn vẫn có thể tiến hành ly hôn. Tuy nhiên, thủ tục sẽ phức tạp hơn, đòi hỏi chuẩn bị kỹ hồ sơ và tuân thủ trình tự pháp lý mà Tòa án áp dụng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ ly hôn
Hồ sơ cần đầy đủ các loại giấy tờ sau:
-
Đơn ly hôn đơn phương (mẫu của Tòa án)
-
Giấy đăng ký kết hôn bản chính
-
Chứng minh nhân dân/CCCD và sổ hộ khẩu của người nộp đơn
-
Giấy khai sinh của con (nếu có)
-
Giấy tờ chứng minh tài sản chung (nếu có tranh chấp)
-
Giấy xác nhận cư trú hoặc xác nhận không còn cư trú của chồng/vợ do công an xã/phường cấp
-
Chứng cứ chứng minh đã cố gắng tìm kiếm chồng/vợ, ví dụ:
-
Hỏi công an xã/phường nơi cư trú cuối cùng
-
Hỏi người thân, họ hàng
-
Biên bản xác minh của tổ trưởng dân phố.
-
Bước 2: Xác định Tòa án có thẩm quyền
Theo quy định pháp luật 2025, nộp đơn tại:
-
Tòa án nơi bị đơn cư trú cuối cùng
-
Nếu không rõ: Tòa án nơi bị đơn có tài sản
-
Bị đơn ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ: Tòa án nơi cư trú cuối cùng tại Việt Nam
Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án
Sau khi hồ sơ được nộp:
-
Tòa kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ
-
Yêu cầu nộp tạm ứng án phí
-
Ra quyết định thụ lý vụ án
Bước 4: Xác minh địa chỉ của bị đơn
Tòa án sẽ thực hiện:
-
Gửi văn bản yêu cầu công an xã/phường xác minh nơi cư trú cuối cùng
-
Gửi giấy triệu tập đến địa chỉ cuối cùng
-
Nếu bị trả lại hoặc không liên hệ được → chuyển sang niêm yết thông báo tại UBND cấp xã
Bước 5: Niêm yết và tống đạt hợp lệ
-
Niêm yết tại UBND nơi cư trú cuối cùng
-
Niêm yết tại trụ sở Tòa án
-
Nếu có người thân trong nước, Tòa có thể nhờ họ chuyển thông báo
Sau hai lần triệu tập hợp lệ mà bị đơn không đến, Tòa sẽ tiến hành xét xử vắng mặt.
Bước 6: Phiên tòa xét xử ly hôn
Trong phiên tòa:
-
Xét xử vắng mặt bị đơn nếu họ không đến
-
Quyết định về:
-
Ly hôn
-
Quyền nuôi con và cấp dưỡng
-
Chia tài sản chung (nếu có tranh chấp)
-
Bước 7: Gửi bản án cho bị đơn
Khi địa chỉ không rõ:
-
Tòa giao bản án cho UBND cấp xã niêm yết
-
Hoặc gửi cho thân nhân của bị đơn để chuyển tiếp
-
Bản án vẫn có hiệu lực pháp lý sau thời gian niêm yết theo quy định
Bước 8: Xử lý quyền lợi liên quan
-
Con cái: Tòa đánh giá điều kiện, thu nhập và tình cảm để quyết định quyền nuôi
-
Tài sản: Tòa chia theo nguyên tắc công bằng, căn cứ chứng cứ người nộp đơn cung cấp
-
Nghĩa vụ cấp dưỡng: Bất kể bị đơn có mặt hay không, vẫn có thể buộc thực hiện nếu sau này xác định được địa chỉ
Bước 9: Thời gian giải quyết vụ án
| Trường hợp | Thời gian dự kiến |
|---|---|
| Bị đơn thay đổi địa chỉ nhưng vẫn ở trong nước | 4–6 tháng |
| Bị đơn trốn tránh, cố tình không nhận giấy tờ | 4–7 tháng |
| Bị đơn biệt tích, không rõ tung tích | 12–24 tháng |
| Bị đơn ở nước ngoài nhưng không rõ địa chỉ | 8–14 tháng |
Việc ly hôn khi không biết địa chỉ chồng/vợ hoàn toàn có thể thực hiện nếu bạn tuân thủ đúng quy trình:
-
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chứng cứ xác minh
-
Nộp đơn tại Tòa án có thẩm quyền
-
Thực hiện các bước tống đạt, niêm yết và xét xử vắng mặt
-
Đảm bảo quyền lợi về con cái, tài sản và nghĩa vụ cấp dưỡng
Ly hôn khi không biết địa chỉ chồng/vợ là một quy trình phức tạp và nhiều bước: từ xác minh nơi cư trú, tống đạt văn bản, niêm yết thông báo cho đến xét xử vắng mặt. Dù pháp luật năm 2025 đã có những quy định rõ ràng, nhưng việc tự thực hiện thủ tục vẫn tiềm ẩn rủi ro như:
-
Hồ sơ bị trả lại do thiếu chứng cứ
-
Thời gian giải quyết kéo dài hơn dự kiến
-
Quyền lợi về con cái, tài sản, cấp dưỡng bị ảnh hưởng
Nhờ luật sư chuyên về hôn nhân – gia đình, bạn sẽ:
-
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác theo quy định mới nhất
-
Xác minh nơi cư trú của chồng/vợ hoặc chứng minh đã cố gắng tìm kiếm
-
Đại diện bạn làm việc với Tòa án và cơ quan chức năng, rút ngắn thời gian thủ tục
-
Bảo vệ tối đa quyền lợi về con cái, tài sản và cấp dưỡng
Một luật sư giàu kinh nghiệm sẽ giúp bạn đi đúng quy trình, tránh bị trả hồ sơ, xử lý các tình huống bị đơn trốn tránh hoặc ở nước ngoài, và đảm bảo quyền ly hôn được thực hiện nhanh chóng, hợp pháp.
Tóm lại: Nếu bạn đang đứng trước quyết định ly hôn mà không biết địa chỉ chồng/vợ, việc tìm hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp là giải pháp thông minh và hiệu quả nhất để bảo vệ quyền lợi của bản thân và con cái.
Thông tin liên hệ:
Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, Phường Dĩ An, Thành phố Hồ Chí Minh.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
📘 Facebook: Luật sư Dân sự
🎵 TikTok: @luatsutuvantphcm
📍 Google Maps: Xem bản đồ
🕐 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)
