Giải quyết ly hôn tại TAND khu vực qua 3 bước nhanh gọn

Giải quyết ly hôn tại TAND khu vực qua 3 bước nhanh gọn

Trong bối cảnh tổ chức lại đơn vị hành chính và hệ thống Tòa án từ ngày 01/7/2025, nhiều người dân băn khoăn: ly hôn sẽ nộp ở đâu? Tòa án nào có thẩm quyền? Thủ tục có phức tạp hơn không? Thực tế, với việc thành lập Tòa án nhân dân khu vực thay thế cho Tòa án cấp huyện, quy trình giải quyết ly hôn hiện nay được rút gọn, minh bạch và tập trung hơn, giúp người dân thuận tiện hơn trong quá trình tiếp cận công lý.

Dù là ly hôn thuận tình hay đơn phương ly hôn, bạn đều phải thực hiện các bước theo đúng quy định pháp luật tại Tòa án nhân dân khu vực nơi cư trú hoặc làm việc của bị đơn. Đặc biệt, trong những vụ ly hôn có tranh chấp tài sản, quyền nuôi con hoặc một bên vắng mặt, thì việc nắm rõ trình tự, thẩm quyền mới sau sáp nhập là điều vô cùng cần thiết để tránh bị trả lại hồ sơ hoặc kéo dài thời gian giải quyết.

Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn chi tiết 3 bước cơ bản nhưng đầy đủ để nộp đơn và giải quyết ly hôn tại TAND khu vực – áp dụng từ 01/7/2025. Nếu chuẩn bị đúng ngay từ đầu, bạn hoàn toàn có thể hoàn tất quy trình trong thời gian ngắn mà vẫn đảm bảo quyền lợi pháp lý của mình.

Bước 1: Xác định đúng thẩm quyền và chuẩn bị hồ sơ ly hôn

Sau ngày 01/7/2025, theo Nghị quyết 35/2023/QH15 của Quốc hội, các Tòa án nhân dân cấp huyện được tổ chức lại thành Tòa án nhân dân khu vực. Việc này dẫn đến thay đổi về thẩm quyền giải quyết ly hôn, đặc biệt là nơi nộp đơn và nơi Tòa thụ lý hồ sơ.

Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn – Thủ tục và điều kiện cần biết 2025

✅ 1. Xác định đúng thẩm quyền giải quyết của Tòa án khu vực

Theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (sửa đổi), Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc là nơi có thẩm quyền thụ lý đơn ly hôn đơn phương. Với ly hôn thuận tình, vợ chồng có thể thỏa thuận lựa chọn Tòa án khu vực nơi cư trú của một trong hai bên để nộp hồ sơ.

Tuy nhiên, sau sáp nhập, bạn cần xác định rõ Tòa án nhân dân khu vực nào là nơi có thẩm quyền, vì mỗi Tòa khu vực nay sẽ quản lý nhiều địa bàn hành chính cấp huyện. Ví dụ:

• Nếu bạn cư trú tại phường Tân Đông Hiệp, TP. Dĩ An (Bình Dương), hồ sơ ly hôn của bạn sẽ được nộp tại TAND khu vực Dĩ An, thay vì TAND TP. Dĩ An như trước đây.

• Nếu vợ/chồng bạn đã bỏ đi hoặc không rõ địa chỉ cư trú, bạn cần làm đơn yêu cầu xác minh nơi cư trú, hoặc xin Tòa án đăng báo, niêm yết theo thủ tục vắng mặt.

Việc xác định sai thẩm quyền là lỗi phổ biến khiến nhiều đơn ly hôn bị trả lại hồ sơ, kéo dài thời gian và ảnh hưởng đến quyền lợi các bên.

✅ 2. Chuẩn bị hồ sơ ly hôn đầy đủ

Hồ sơ ly hôn tại TAND khu vực cần được chuẩn bị đầy đủ, rõ ràng và đúng mẫu. Tùy vào từng loại ly hôn (thuận tình hoặc đơn phương), bộ hồ sơ có thể khác nhau đôi chút, nhưng cơ bản bao gồm:

• Đơn ly hôn theo mẫu Tòa án (đơn phương hoặc thuận tình)

• Bản sao có công chứng Giấy chứng nhận kết hôn

• Bản sao CMND/CCCD, hộ khẩu của cả hai vợ chồng

• Giấy khai sinh của con chung (nếu có con)

• Tài liệu chứng minh tài sản chung (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm, hợp đồng mua bán tài sản…)

• Giấy tờ xác nhận nơi cư trú hiện tại của bị đơn (nếu không có hộ khẩu chung)

Ngoài ra, bạn cần chuẩn bị các chứng cứ liên quan đến mâu thuẫn, hành vi bạo lực gia đình, bỏ rơi, không chu cấp… nếu muốn yêu cầu ly hôn đơn phương hoặc giành quyền nuôi con.

Lưu ý: Trong trường hợp một bên vắng mặt hoặc không hợp tác, bạn cần có:

• Biên bản xác minh không liên lạc được

• Văn bản yêu cầu tòa xét xử vắng mặt

• Biên lai thông báo niêm yết công khai (nếu địa phương yêu cầu)

✅ 3. Một số lưu ý khi chuẩn bị hồ sơ

• Tài liệu nên được sao y công chứng trong vòng 6 tháng để đảm bảo tính hợp lệ.

• Nên đánh máy đơn ly hôn, trình bày rõ ràng các nội dung: lý do ly hôn, yêu cầu chia tài sản, nuôi con, cấp dưỡng…

• Nếu có tranh chấp phức tạp, bạn nên nhờ luật sư tư vấn và soạn hồ sơ chuyên nghiệp để tránh thiếu sót.

• Với trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài (một bên ở nước ngoài), bạn cần thực hiện thủ tục tại TAND cấp tỉnh, không thuộc thẩm quyền của TAND khu vực.

Bước 2: Nộp hồ sơ và theo dõi tiến trình thụ lý tại TAND khu vực

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ ly hôn, bước tiếp theo là tiến hành nộp đơn tại Tòa án nhân dân khu vực có thẩm quyền và theo dõi sát sao quá trình thụ lý. Đây là giai đoạn quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và kết quả xử lý vụ án ly hôn.

---

✅ 1. Cách nộp hồ sơ ly hôn tại TAND khu vực

Hiện nay, có 3 cách phổ biến để nộp đơn ly hôn:

• Nộp trực tiếp tại TAND khu vực: Đây là phương án được nhiều người lựa chọn, giúp bạn dễ dàng nhận biên nhận và hỏi thông tin trực tiếp từ bộ phận tiếp dân của Tòa.

• Nộp qua đường bưu điện: Phù hợp nếu bạn ở xa hoặc không thể trực tiếp đến Tòa. Khi gửi, bạn cần photo rõ ràng toàn bộ hồ sơ và gửi bảo đảm có hồi báo.

• Nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công (nếu Tòa án khu vực nơi bạn nộp có hỗ trợ hình thức này). Tuy nhiên, hình thức online hiện vẫn chưa phổ biến rộng rãi tại các Tòa khu vực mới.

Lưu ý: Sau khi nộp hồ sơ, bạn sẽ được cấp biên nhận (nếu nộp trực tiếp) hoặc thư xác nhận tiếp nhận (nếu nộp qua bưu điện).

---

✅ 2. Theo dõi tiến trình xử lý hồ sơ

Theo quy trình tố tụng dân sự, sau khi nhận hồ sơ, TAND khu vực sẽ thực hiện các bước sau:

• Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ: Trong vòng 3–5 ngày làm việc, thư ký Tòa án sẽ rà soát tính hợp lệ của hồ sơ. Nếu có thiếu sót, bạn sẽ được yêu cầu bổ sung.

• Ra thông báo nộp tạm ứng án phí: Nếu hồ sơ hợp lệ, Tòa sẽ gửi thông báo yêu cầu nộp tạm ứng án phí. Khoản phí này thường là:

  • 300.000 đồng đối với ly hôn không có tranh chấp tài sản;

  • Tính theo giá trị tài sản nếu có yêu cầu phân chia tài sản chung.

• Nộp tạm ứng án phí tại Chi cục Thi hành án dân sự: Bạn mang thông báo của Tòa đến Chi cục thi hành án tại địa phương để nộp tiền. Sau đó giữ lại biên lai nộp tiền và nộp lại cho Tòa án.

Chỉ sau khi hoàn tất bước này, vụ án ly hôn mới được xem là chính thức thụ lý và đưa vào danh sách xét xử.

---

✅ 3. Một số vấn đề thường gặp và cách xử lý

• Tòa án không phản hồi sau khi nộp hồ sơ: Nếu sau 10–15 ngày làm việc bạn không nhận được bất kỳ thông báo nào từ Tòa, hãy chủ động liên hệ với bộ phận tiếp dân hoặc Thư ký Tòa để kiểm tra tình trạng hồ sơ.

• Bị trả lại hồ sơ do sai thẩm quyền: Đây là lỗi phổ biến, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi từ Tòa cấp huyện sang TAND khu vực. Trước khi nộp, bạn nên gọi điện xác minh Tòa án đúng thẩm quyền hoặc nhờ luật sư hỗ trợ.

• Thiếu giấy tờ: Trường hợp thiếu giấy đăng ký kết hôn, bản sao CMND của bên kia hoặc giấy khai sinh con, bạn cần liên hệ nơi lưu trữ để xin trích lục càng sớm càng tốt.

• Bị đơn cố tình vắng mặt: Với trường hợp này, bạn cần yêu cầu Tòa tiến hành xét xử vắng mặt, đồng thời bổ sung các tài liệu liên quan như biên bản xác minh cư trú, văn bản đề nghị niêm yết thông báo tại địa phương nơi cư trú cuối cùng của bị đơn.

---

✅ 4. Thời gian thụ lý và đưa ra xét xử

• Với ly hôn thuận tình, nếu không có tranh chấp con cái và tài sản, vụ việc thường được hòa giải và giải quyết trong khoảng 1–2 tháng.

• Với ly hôn đơn phương, thời gian giải quyết kéo dài hơn, khoảng 3–6 tháng, có thể lâu hơn nếu tranh chấp phức tạp hoặc bị đơn cố tình trì hoãn.

Bước 3: Tham gia phiên tòa và nhận kết quả ly hôn

Sau khi hồ sơ được Tòa án nhân dân khu vực thụ lý hợp lệ, bạn sẽ chính thức bước vào giai đoạn giải quyết tranh chấp tại Tòa. Đây là bước quyết định, nơi Tòa sẽ xem xét toàn bộ hồ sơ, lập kế hoạch xét xử và ban hành bản án hoặc quyết định ly hôn chính thức. Để đảm bảo quá trình diễn ra nhanh chóng và quyền lợi được bảo vệ tối đa, bạn cần nắm rõ trình tự phiên tòa cũng như những lưu ý quan trọng.

Hợp đồng ủy quyền – 10 điều cần biết khi lập và thực hiện

---

✅ 1. Tham gia hòa giải (nếu có)

Trước khi mở phiên tòa chính thức, theo luật định, TAND khu vực sẽ tiến hành phiên hòa giải bắt buộc đối với các vụ ly hôn đơn phương. Tại đây:

• Tòa sẽ lắng nghe ý kiến của cả hai bên về nguyên nhân ly hôn, con cái, tài sản.

• Nếu hai bên đồng thuận, Tòa có thể ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn, rút ngắn thời gian xử lý.

• Trường hợp một bên không đến hoặc hòa giải không thành, vụ án sẽ chuyển sang xét xử sơ thẩm.

Trong trường hợp ly hôn vắng mặt một bên, Tòa vẫn lập biên bản hòa giải không thành và tiến hành niêm yết thông báo xét xử đúng luật.

---

✅ 2. Phiên tòa sơ thẩm ly hôn

Phiên tòa được tổ chức công khai (trừ khi có yêu cầu xét xử kín). Cơ cấu thường gồm:

• Hội đồng xét xử: 1 thẩm phán + 2 hội thẩm nhân dân.

• Nguyên đơn: Người nộp đơn ly hôn.

• Bị đơn: Người còn lại trong quan hệ hôn nhân.

Trong quá trình xét xử, Tòa sẽ làm rõ các vấn đề sau:

• Có căn cứ để ly hôn không: Dựa trên mâu thuẫn thực tế, lý do xin ly hôn, chứng cứ kèm theo.

• Con chung: Ai là người có đủ điều kiện nuôi con, con có nguyện vọng sống với ai (nếu từ 7 tuổi trở lên).

• Tài sản chung: Các tài sản được phân chia như thế nào, có yêu cầu định giá, xác minh thêm không.

• Nợ chung (nếu có): Có giải quyết hay không trong vụ án ly hôn.

Nếu bị đơn không tham dự phiên tòa dù đã triệu tập hợp lệ 2 lần, Tòa sẽ xét xử vắng mặt theo quy định tại Điều 227 Bộ luật Tố tụng dân sự.

---

✅ 3. Ra bản án hoặc quyết định ly hôn

Sau khi xem xét đầy đủ chứng cứ và nghe các bên trình bày, Hội đồng xét xử sẽ tuyên án. Kết quả có thể là:

• Chấp nhận yêu cầu ly hôn: Bản án sẽ ghi rõ việc chấm dứt quan hệ hôn nhân, người được nuôi con, chia tài sản, nghĩa vụ tài chính (nếu có).

• Không chấp nhận yêu cầu ly hôn: Trong trường hợp Tòa thấy chưa đủ điều kiện ly hôn (ví dụ hôn nhân chưa thật sự mâu thuẫn), yêu cầu có thể bị bác bỏ.

Sau khi tuyên án:

• Nếu không kháng cáo, bản án có hiệu lực sau 15 ngày (nếu là án sơ thẩm).

• Nếu có kháng cáo hoặc kháng nghị, vụ việc sẽ được chuyển lên Tòa án cấp phúc thẩm để giải quyết tiếp.

Với thuận tình ly hôn, Tòa sẽ ra quyết định công nhận sự thỏa thuận, có hiệu lực ngay và không thể kháng cáo.

---

✅ 4. Nhận bản án và thực hiện hậu ly hôn

Bạn có thể đề nghị cấp trích lục bản án hoặc bản sao có chứng thực để sử dụng trong các thủ tục pháp lý sau này như:

• Chuyển hộ khẩu;

• Đăng ký lại tình trạng hôn nhân tại phường/xã;

• Làm thủ tục giành quyền nuôi con, yêu cầu cấp dưỡng;

• Xử lý tài sản riêng, thừa kế hoặc chuyển quyền sử dụng đất nếu liên quan đến tài sản đã chia.

Nếu bản án tuyên người chồng/vợ phải cấp dưỡng nhưng không tự nguyện thực hiện, bạn có quyền yêu cầu thi hành án tại Chi cục Thi hành án dân sự nơi người đó cư trú.

---

✅ 5. Một số lưu ý quan trọng

• Nên giữ liên lạc thường xuyên với Thư ký Tòa để cập nhật lịch hòa giải, xét xử.

• Nếu bận hoặc không thể tham dự phiên tòa, bạn có thể làm đơn xin xét xử vắng mặt hoặc ủy quyền luật sư.

• Đối với ly hôn có yếu tố nước ngoài, cần thời gian xác minh thông tin lâu hơn, bạn nên chuẩn bị tinh thần xử lý kéo dài 6 tháng trở lên.

• Trong trường hợp có con nhỏ hoặc tranh chấp tài sản phức tạp, nên có sự hỗ trợ của luật sư để đảm bảo trình bày đầy đủ quyền lợi trước Tòa.

Kết luận: Đơn giản hóa thủ tục ly hôn với TAND khu vực

Giải quyết ly hôn tại Tòa án nhân dân khu vực là quy trình pháp lý không quá phức tạp nếu bạn nắm rõ các bước: chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, nộp đúng nơi có thẩm quyền, và tham gia phiên tòa đúng quy định. Mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng để giúp rút ngắn thời gian giải quyết, đảm bảo quyền lợi cho các bên, đặc biệt trong các vấn đề như nuôi con, chia tài sản hay xử lý nợ chung.

Việc chủ động chuẩn bị chứng cứ, phối hợp với Tòa án và tuân thủ đúng trình tự tố tụng sẽ giúp bạn tránh được nhiều rắc rối pháp lý phát sinh. Trong trường hợp ly hôn vắng mặt một bên, TAND khu vực vẫn có thẩm quyền xét xử nếu đã triệu tập hợp lệ.

Nếu bạn đang gặp khó khăn khi ly hôn hoặc cần hỗ trợ bảo vệ quyền lợi trước Tòa, đừng ngần ngại liên hệ luật sư để được tư vấn cụ thể. Hôn nhân chấm dứt không đồng nghĩa với mất mát, mà là khởi đầu cho một hành trình sống mới, vững vàng hơn.

Thông tin liên hệ:

Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, phường Dĩ An, Thành phố Hồ Chí Minh.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
📘 Facebook: Luật sư Dân sự
🎵 TikTok: @luatsutuvantphcm
📍 Google Maps: Xem bản đồ
🕐 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)