Đòi lại đất bị lấn chiếm: Phải làm gì và bắt đầu từ đâu?
1. Mở đầu
Việc bị lấn chiếm đất là tình huống phổ biến, đặc biệt ở khu vực nông thôn hoặc đất chưa được sử dụng thường xuyên. Nếu không xử lý kịp thời, bạn có thể mất quyền sử dụng đất hợp pháp. Vậy khi đòi lại đất bị lấn chiếm, bạn cần làm gì và bắt đầu từ đâu?
Căn cứ theo Điều 166 Luật Đất đai 2013 quy định về quyền chung của người sử dụng đất như sau:
Điều 166. Quyền chung của người sử dụng đất
1. Được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
2. Hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất.
3. Hưởng các lợi ích do công trình của Nhà nước phục vụ việc bảo vệ, cải tạo đất nông nghiệp.
4. Được Nhà nước hướng dẫn và giúp đỡ trong việc cải tạo, bồi bổ đất nông nghiệp.
5. Được Nhà nước bảo hộ khi người khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp về đất đai của mình.
6. Được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này.
7. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai.
2. Thế nào là lấn chiếm đất?
Lấn chiếm đất là hành vi chiếm dụng trái phép một phần hoặc toàn bộ diện tích đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của người khác. Hành vi này có thể bao gồm:
-
Xây dựng công trình trên đất người khác;
-
Trồng cây, canh tác trên đất không thuộc quyền sử dụng;
-
Rào chắn, ngăn cản chủ đất tiếp cận phần đất của mình.
-
Đòi lại đất bị lấn chiếm: Phải làm gì và bắt đầu từ đâu? Mua đất không có sổ đỏ: Rủi ro tiềm ẩn và cách bảo vệ quyền lợi
3. Bước đầu tiên đòi lại đất bị lấn chiếm: Xác minh quyền sử dụng đất
Trước khi tiến hành các bước pháp lý, bạn cần:
-
Kiểm tra Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) để xác định ranh giới đất;
-
Đo đạc lại diện tích đất thực tế để so sánh với sổ đỏ;
-
Thu thập bằng chứng như hình ảnh, video, lời khai của hàng xóm về hành vi lấn chiếm.
4. Hòa giải tại UBND cấp xã/phường
Theo quy định, hòa giải tại UBND cấp xã/phường là bước bắt buộc trước khi khởi kiện ra tòa đòi lại đất bị lấn chiếm:
-
Nộp đơn yêu cầu hòa giải kèm theo các bằng chứng đã thu thập;
-
UBND sẽ tổ chức buổi hòa giải với sự tham gia của hai bên và các bên liên quan;
-
Biên bản hòa giải sẽ được lập, ghi rõ kết quả (thành hoặc không thành).
5. Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền đòi lại đất bị lấn chiếm
Nếu hòa giải không thành, bạn có thể:
-
Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp;
-
Chuẩn bị hồ sơ bao gồm: đơn khởi kiện, sổ đỏ, biên bản hòa giải không thành, chứng cứ liên quan;
-
Tòa án sẽ thụ lý và giải quyết theo trình tự tố tụng dân sự.
6. Biện pháp xử lý hành vi lấn chiếm
Ngoài việc khởi kiện, bạn có thể:
-
Yêu cầu UBND cấp xã/phường xử phạt hành chính đối với hành vi lấn chiếm;
-
Đề nghị cưỡng chế tháo dỡ công trình xây dựng trái phép trên đất của mình;
-
Yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu có.
-
Đòi lại đất bị lấn chiếm: Phải làm gì và bắt đầu từ đâu? Sang tên sổ đỏ cho con: Thủ tục, thuế phí và lưu ý quan trọng
7. Lưu ý quan trọng khi đòi lại đất bị lấn chiếm
-
Thời hiệu khởi kiện: Theo Bộ luật Dân sự, thời hiệu khởi kiện để đòi lại quyền sử dụng đất là 30 năm kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm;
-
Không nên tự ý tháo dỡ công trình của người lấn chiếm, tránh vi phạm pháp luật;
-
Luôn giữ thái độ hợp tác và tuân thủ quy định pháp luật trong quá trình giải quyết tranh chấp.
✅ Mục hỏi – đáp
❓ Tôi có thể tự ý tháo dỡ công trình của người lấn chiếm không?
✅ Không. Việc tự ý tháo dỡ có thể bị coi là hành vi vi phạm pháp luật. Bạn nên yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý.
❓ Nếu không có sổ đỏ, tôi có thể đòi lại đất bị lấn chiếm không?
✅ Có thể, nhưng bạn cần cung cấp các bằng chứng khác chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp như: giấy tờ mua bán, kê khai thuế, xác nhận của chính quyền địa phương.
❓ Thời gian giải quyết tranh chấp đất đai là bao lâu?
✅ Thời gian giải quyết phụ thuộc vào mức độ phức tạp của vụ việc, nhưng thường kéo dài từ vài tháng đến hơn một năm.
Thông tin liên hệ:
Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương
Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
Điện thoại: 0987 79 16 32
Email: luattamduc.law@gmail.com
Website: luattamduc.vn
Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)
