1. Hành vi nguy hiểm cao độ là gì?
Theo Điều 601 Bộ luật Dân sự 2015, hành vi nguy hiểm cao độ là những hoạt động có nguy cơ gây thiệt hại lớn về tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác nếu không được kiểm soát nghiêm ngặt. Đây là các hoạt động mà bản chất vốn đã tiềm ẩn rủi ro cao, dù người thực hiện không có lỗi cố ý hay vô ý.
Ví dụ bao gồm:
-
Điều khiển phương tiện giao thông cơ giới (xe máy, ô tô, tàu thuyền…)
-
Sử dụng máy móc, thiết bị công nghiệp
-
Sản xuất, vận chuyển chất nổ, hóa chất nguy hiểm
-
Bay, nhảy dù, lặn sâu, đua xe…
2. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại
Điều đặc biệt trong các hành vi nguy hiểm cao độ là:
👉 Người gây thiệt hại có trách nhiệm bồi thường ngay cả khi không có lỗi, trừ một số trường hợp đặc biệt.
Nghĩa là:
Chỉ cần hành vi có nguy cơ cao gây thiệt hại – mà thiệt hại xảy ra – thì người điều khiển/phụ trách vẫn phải bồi thường, ngay cả khi bản thân họ tuân thủ đúng quy định.
3. Những trường hợp không phải bồi thường
Theo quy định, người gây thiệt hại chỉ được miễn bồi thường trong các trường hợp sau:
-
Thiệt hại xảy ra do lỗi hoàn toàn của người bị thiệt hại
-
Sự kiện bất khả kháng (thiên tai, địch họa, trường hợp không thể lường trước được)
-
Người bị thiệt hại đồng ý chấp nhận rủi ro, ví dụ như tham gia đua xe trái phép cùng người gây thiệt hại
⚠️ Lưu ý: Tòa án sẽ xem xét kỹ từng tình tiết để xác định yếu tố lỗi hoặc miễn trách nhiệm.
4. Bồi thường trong tai nạn giao thông – trường hợp điển hình
Tai nạn giao thông là một dạng phổ biến của hành vi nguy hiểm cao độ.
Ví dụ thực tế:
Một người điều khiển xe máy đúng luật, bất ngờ va chạm với người băng qua đường sai quy định, hậu quả khiến người đi bộ bị thương nặng.
Trong trường hợp này, người điều khiển xe có thể vẫn phải bồi thường, trừ khi chứng minh được lỗi hoàn toàn thuộc về người đi bộ.
5. Mức bồi thường gồm những gì?
Căn cứ Điều 584 – 590 BLDS 2015, mức bồi thường có thể bao gồm:
-
Chi phí điều trị, phục hồi sức khỏe
-
Chi phí thu nhập bị mất
-
Thiệt hại do tài sản hư hỏng
-
Bồi thường tổn thất tinh thần
-
Chi phí mai táng, cấp dưỡng (nếu gây chết người)
Ngoài ra, còn có thể bao gồm các khoản bồi thường tổn thất dài hạn hoặc chi phí chăm sóc người bị thương tật vĩnh viễn.
Bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra: Ai chịu trách nhiệm?
6. Thủ tục yêu cầu bồi thường như thế nào?
-
Thương lượng: Khuyến khích hai bên hòa giải trước khi khởi kiện
-
Khởi kiện dân sự: Nếu không thỏa thuận được thì nộp đơn tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú
-
Kết hợp xử lý hình sự: Nếu hành vi gây thiệt hại vi phạm nghiêm trọng luật hình sự (ví dụ lái xe trong tình trạng say rượu), nạn nhân có thể vừa tố giác tội phạm vừa yêu cầu bồi thường dân sự
7. Lưu ý đặc biệt với hành vi nguy hiểm cao độ
-
Người điều khiển phương tiện phải có bằng lái, bảo hiểm bắt buộc
-
Không để người không đủ điều kiện sử dụng thiết bị/máy móc
-
Nên giám sát đầy đủ quá trình vận hành máy móc nguy hiểm hoặc vật liệu dễ cháy nổ
-
Hành vi có thể vừa bị xử phạt hành chính, vừa bị truy cứu trách nhiệm dân sự hoặc hình sự
Kết luận
Hành vi nguy hiểm cao độ là lĩnh vực mà ranh giới giữa lỗi – không lỗi không còn là yếu tố quyết định. Việc gây thiệt hại trong những hoạt động này kéo theo trách nhiệm bồi thường mặc định, và nếu không cẩn thận, có thể dẫn đến rủi ro pháp lý lớn. Do đó, cả người tham gia và nạn nhân đều cần hiểu rõ quyền – nghĩa vụ của mình.
Thông tin liên hệ:
Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, phường Tân Đông Hiệp, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
🕒 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)
