Mở đầu

Trong thời đại công nghệ 4.0, mạng xã hội như Facebook, TikTok, Zalo đã trở thành công cụ gắn liền với đời sống hằng ngày của hàng chục triệu người Việt Nam. Chỉ với một cú nhấp chuột, thông tin có thể lan truyền rộng rãi đến hàng nghìn, thậm chí hàng triệu người. Tuy nhiên, song song với lợi ích, mạng xã hội cũng đang trở thành mảnh đất màu mỡ cho tin giả, thông tin sai sự thật xuất hiện và lan truyền chóng mặt.

Nội dung trang

Không ít trường hợp người dùng vì thiếu kiểm chứng đã vô tình hoặc cố ý chia sẻ những đăng thông tin sai sự thật, nội dung bịa đặt, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho cá nhân, doanh nghiệp và toàn xã hội. Điều đáng nói là hành vi này không chỉ gây thiệt hại về danh dự, kinh tế, uy tín mà còn có thể khiến người vi phạm đối diện với trách nhiệm pháp lý nặng nề.

Vậy đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội sẽ bị xử lý thế nào? Người dân cần làm gì để bảo vệ mình và tránh rủi ro pháp lý? Hãy cùng Luật Tâm Đức tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Vì sao việc đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội nguy hiểm?

Mạng xã hội ngày nay có sức lan tỏa khổng lồ, chỉ một bài viết, một dòng trạng thái hoặc một đoạn video có thể tiếp cận hàng nghìn, thậm chí hàng triệu người trong thời gian ngắn. Chính vì vậy, khi thông tin được đăng tải là sai sự thật, nó có thể kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

Ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm cá nhân:
Những thông tin sai lệch về đời tư, đạo đức hay nhân cách có thể khiến một người bị hiểu lầm, bị cộng đồng mạng chỉ trích, thậm chí mất việc làm hoặc đổ vỡ gia đình.
Tác động đến uy tín, hoạt động của doanh nghiệp, tổ chức:
Một tin đồn thất thiệt như “sản phẩm kém chất lượng”, “công ty lừa đảo” có thể khiến doanh nghiệp bị mất khách hàng, mất đối tác và thiệt hại lớn về kinh tế.
Gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến xã hội:
Các thông tin bịa đặt về dịch bệnh, thiên tai, chính sách của Nhà nước có thể khiến người dân lo sợ, dẫn đến tình trạng tích trữ, đổ xô mua hàng, thậm chí gây bất ổn an ninh trật tự.
Tạo môi trường mạng độc hại:
Việc tung tin sai sự thật còn làm cho môi trường mạng trở nên thiếu lành mạnh, lan truyền thù ghét, bạo lực mạng, xung đột cá nhân và cộng đồng.
Người đăng cũng bị phản ứng ngược:
Khi sự thật được làm rõ, người tung tin giả không chỉ phải đối mặt với các biện pháp xử lý pháp luật mà còn bị mất uy tín, bị cộng đồng mạng quay lưng.

👉 Chính vì những rủi ro trên, Nhà nước buộc phải ban hành các chế tài xử lý nghiêm để răn đe và bảo vệ trật tự xã hội.

Trách nhiệm pháp lý khi đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội

2. Quy định pháp luật xử lý việc đăng thông tin sai sự thật

Pháp luật Việt Nam hiện nay quy định nhiều chế tài khác nhau nhằm xử lý hành vi tung tin giả, đăng tải hoặc chia sẻ thông tin sai sự thật trên mạng xã hội. Tùy mức độ vi phạm, người đăng có thể bị xử phạt hành chính, buộc bồi thường dân sự, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

🔹 2.1. Xử phạt hành chính

Theo Điểm a Khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP):

Người có hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm cá nhân… trên mạng xã hội có thể bị phạt:
- Từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với cá nhân.
- Từ 20 triệu đồng đến 40 triệu đồng đối với tổ chức.

Ngoài phạt tiền, còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như buộc gỡ bỏ thông tin vi phạm.

🔹 2.2. Trách nhiệm dân sự

Theo Điều 584, 592 Bộ luật Dân sự 2015:

Người tung tin sai sự thật gây thiệt hại về tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân hoặc tổ chức thì phải bồi thường thiệt hại vật chất và tinh thần.
Mức bồi thường bao gồm:
- Thiệt hại thực tế (kinh doanh bị đình trệ, mất hợp đồng, chi phí khắc phục hậu quả…).
- Thiệt hại tinh thần, với mức bồi thường tối đa bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

🔹 2.3. Trách nhiệm hình sự

Trong trường hợp hậu quả nghiêm trọng, người tung tin giả có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể:

Tội vu khống (Điều 156 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017):
- Người nào bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm (tùy mức độ).
Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 288 BLHS 2015):
- Người nào đưa thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên, hoặc ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội có thể bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.
Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, hành vi tung tin giả còn có thể bị xem xét theo các tội danh khác như Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân (Điều 331 BLHS).

👉 Như vậy, việc đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội không chỉ đơn giản là “chia sẻ cho vui”, mà còn có thể dẫn tới mất tiền, mất uy tín, bị phạt nặng và thậm chí phải ngồi tù.

3. Người dân cần làm gì để tránh vi phạm?

Để tránh rơi vào tình huống “vô tình phạm luật” khi sử dụng mạng xã hội, mỗi cá nhân cần trang bị cho mình ý thức trách nhiệm và kỹ năng kiểm chứng thông tin. Một số biện pháp quan trọng gồm:

🔹 3.1. Kiểm chứng nguồn tin trước khi chia sẻ

Chỉ nên chia sẻ những thông tin được đăng tải trên các kênh báo chí chính thống, trang thông tin điện tử của cơ quan Nhà nước.
Đối với tin tức lan truyền trên Facebook, Zalo, TikTok…, cần kiểm tra xem nguồn gốc có rõ ràng không, có dẫn chứng cụ thể không.
Không vội vàng đăng lại hoặc bình luận khi chưa chắc chắn.

🔹 3.2. Không tham gia “hùa theo đám đông”

Tâm lý mạng xã hội thường khiến nhiều người bị cuốn vào những “câu chuyện nóng”, vô tình bình luận hoặc chia sẻ với lời lẽ tiêu cực.
Tuy nhiên, chỉ một dòng bình luận sai sự thật cũng có thể bị coi là hành vi xúc phạm, vu khống, và bạn hoàn toàn có thể bị xử lý pháp lý.

🔹 3.3. Sử dụng ngôn ngữ cẩn trọng, tôn trọng người khác

Nếu muốn bày tỏ ý kiến cá nhân, hãy dùng ngôn từ lịch sự, tránh xúc phạm hay gán ghép.
Việc nêu quan điểm cá nhân khác với việc khẳng định sự thật. Nếu không chắc chắn, nên thêm cụm từ như “theo mình thấy”, “chỉ là suy nghĩ cá nhân”… để tránh hiểu nhầm là thông tin xác thực.

🔹 3.4. Tự bảo vệ mình khi bị bôi nhọ, vu khống

Trong trường hợp bị đăng tải thông tin sai sự thật, người dân nên:

Thu thập bằng chứng: chụp màn hình bài viết, video, bình luận, lưu đường link.
Gửi yêu cầu gỡ bỏ đến quản trị mạng xã hội (Facebook, TikTok, Zalo…).
Làm đơn tố giác gửi Công an cấp xã hoặc Phòng An ninh mạng.
Khởi kiện dân sự để yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

🔹 3.5. Nâng cao nhận thức pháp luật

Thường xuyên cập nhật thông tin pháp luật về an ninh mạng, quyền tự do ngôn luận và giới hạn pháp lý của quyền này.
Hiểu rằng: “Tự do ngôn luận” không đồng nghĩa với “muốn nói gì cũng được”.

👉 Tóm lại, việc sử dụng mạng xã hội cần được đặt trong khuôn khổ pháp luật, mỗi người dân cần “nghĩ kỹ trước khi bấm nút chia sẻ” để bảo vệ mình và tránh gây hại cho người khác.

4. Kết luận

Trong kỷ nguyên công nghệ số, mạng xã hội là một phần không thể thiếu trong đời sống của mỗi người. Nó giúp chúng ta kết nối, chia sẻ, cập nhật thông tin nhanh chóng. Tuy nhiên, sức mạnh lan tỏa của mạng xã hội cũng đồng nghĩa với việc mọi hành vi đăng tải thông tin sai sự thật đều có thể gây ra hậu quả khôn lường.

Từ những phân tích ở trên có thể thấy:

Người đăng tin giả có thể phải đối mặt với 3 tầng trách nhiệm pháp lý: hành chính, dân sự và hình sự.
Nạn nhân của tin giả có quyền tố cáo, khởi kiện và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Cộng đồng mạng nếu thiếu tỉnh táo trong việc chia sẻ, bình luận cũng có thể vô tình tiếp tay cho hành vi vi phạm.

Do đó, mỗi công dân cần:

Nâng cao ý thức cá nhân, luôn kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ.
Sử dụng ngôn từ chuẩn mực, tôn trọng người khác khi tham gia bình luận.
Chủ động bảo vệ mình bằng cách lưu giữ bằng chứng và nhờ sự can thiệp pháp luật khi bị bôi nhọ, vu khống.

👉 Có thể khẳng định rằng: “Một dòng trạng thái sai sự thật có thể làm tổn thương cả một đời người, một bài đăng vô trách nhiệm có thể khiến bạn vướng vòng lao lý.” Vì vậy, hãy là người sử dụng mạng xã hội văn minh, thông minh và hiểu biết pháp luật.

5. Dịch vụ Luật Tâm Đức – Bảo vệ bạn trước tin giả và vu khống trên mạng

Nếu bạn hoặc doanh nghiệp của bạn đang gặp phải tình trạng:

Bị người khác đăng tải thông tin sai sự thật, bôi nhọ, vu khống trên Facebook, Zalo, TikTok…
Cần tư vấn pháp lý để tố giác hành vi tung tin giả đến cơ quan công an.
Muốn khởi kiện dân sự để yêu cầu bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần.
Cần luật sư bảo vệ quyền lợi trong các vụ án hình sự liên quan đến tội vu khống, đưa tin sai sự thật.

👉 Hãy liên hệ ngay với Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Bình Dương (Luật Tâm Đức). Chúng tôi có đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn – tranh tụng – bảo vệ quyền lợi liên quan đến hành vi lừa đảo, tung tin giả, bôi nhọ trên mạng xã hội.

Chúng tôi sẽ:

Đánh giá vụ việc và đưa ra phương án xử lý nhanh chóng, đúng quy định pháp luật.
Hỗ trợ soạn đơn tố giác, đơn khởi kiện, thu thập chứng cứ.
Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan công an, tòa án và các tổ chức có liên quan.
Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng được bảo vệ tối đa.

Hỏi – Đáp về trách nhiệm khi đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội

❓ Câu hỏi 1: Đăng thông tin sai sự thật trên Facebook có bị phạt không?
✅ Có. Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP), cá nhân đăng tin giả, sai sự thật trên mạng xã hội có thể bị phạt từ 10 – 20 triệu đồng.

❓ Câu hỏi 2: Nếu tôi bị bôi nhọ, vu khống trên mạng thì phải làm sao?
✅ Bạn nên:

Chụp màn hình, lưu link làm bằng chứng.
Gửi yêu cầu gỡ bài đến nền tảng mạng xã hội (Facebook, TikTok…).
Nộp đơn tố giác đến Công an cấp xã hoặc Phòng An ninh mạng.
Có thể khởi kiện dân sự yêu cầu bồi thường thiệt hại.

❓ Câu hỏi 3: Đăng sai sự thật nhưng chỉ “chia sẻ lại” thì có bị xử lý không?
✅ Có. Pháp luật quy định cả hành vi đăng tải và chia sẻ lại thông tin sai sự thật đều có thể bị xử phạt. Bạn cần kiểm chứng trước khi bấm nút “chia sẻ”.

❓ Câu hỏi 4: Hành vi tung tin giả có thể bị đi tù không?
✅ Có. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy cứu về tội vu khống (Điều 156 BLHS) hoặc tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 288 BLHS), với mức phạt tù lên tới 7 năm.

❓ Câu hỏi 5: Tôi có thể nhờ luật sư hỗ trợ không?
✅ Hoàn toàn có. Luật sư sẽ giúp bạn thu thập chứng cứ, soạn đơn tố giác, khởi kiện, và đại diện làm việc với cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Thông tin liên hệ:

Văn phòng Luật sư Châu Đốc – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh
📍 Địa chỉ: 92/49/7/20 Nguyễn Thị Chạy, khu phố Chiêu Liêu, Phường Dĩ An, Thành phố Hồ Chí Minh.
📞 Điện thoại: 0987 79 16 32
✉️ Email: luattamduc.law@gmail.com
🌐 Website: luattamduc.vn
📘 Facebook: Luật sư Dân sự
🎵 TikTok: @luatsutuvantphcm
📍 Google Maps: Xem bản đồ
🕐 Thời gian làm việc: Thứ 2 – Thứ 7 (8:00 – 17:00)

DỊCH VỤ LUẬT SƯ, LUẬT SƯ DÂN SỰ, LUẬT SƯ HÌNH SỰ

Trách nhiệm pháp lý khi đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội